KKTC'de Deprem Riskine Karşı Yapı Güvenliği Sorunu
Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi (UKÜ) Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cemil Atakara, KKTC’de son dönemde deprem riskine dair farkındalığın arttığını ve bunun da yapı stoğunun güvenliği konusundaki endişeleri beraberinde getirdiğini belirterek, “Bu tablo, ülkemizde yapı denetimi, mühendislik standartları ve halkın risk algısı ile ilgili önemli eksikliklerin varlığına işaret ediyor” ifadesini kullandı.
Ülkedeki eski yapıların, özellikle 1974 öncesinde inşa edilen binaların günümüz deprem yönetmeliklerine göre yapılmaması nedeniyle ciddi zafiyetler taşıdığını aktaran Atakara, “Ayrıca, yakın geçmişte inşa edilen bazı yeni yapıların da kontrolsüz malzeme kullanımı, denetim eksikliği ve mühendislik hataları nedeniyle deprem riskine karşı dayanıksız olduğu düşünülüyor” dedi.
Atakara, KKTC'deki yapı denetim sisteminin gelişmiş ülkelerdeki örneklerle kıyaslandığında yetersiz kaldığını işaret ederek, “Etkin bir denetim mekanizmasının olmaması, inşaat sürecinde kullanılan malzemelerin kalitesiz olmasına, mühendislik hatalarının göz ardı edilmesine ve binaların projelendirme aşamasında öngörülen standartlardan sapılmasına yol açıyor” bilgisini paylaştı.
Deprem riski karşısında alınması gereken önlemlerin genellikle ertelendiğini ya da bütçe gerekçesiyle görmezden gelindiğini aktaran Atakara, “‘Bize bir şey olmaz’ anlayışı ve kaderci yaklaşım, toplumsal bilinçlenmeyi engelliyor” şeklinde konuştu.
Atakara açıklamasında yapılması gerekenler hakkında da konuşarak, öncelikle yapı stokunun incelenmesi ve güçlendirilmesi gerektiği ve bunun modern deprem yönetmeliklerine uygun mühendislik çözümleri ile hayata geçirilmesinin önemini işaret etti.
Denetim Sisteminin Güçlendirilmesi gerektiğine de dikkat çeken Atakara, “Etkin bir yapı denetim sistemi oluşturularak, projelendirme, malzeme seçimi ve inşaat süreci bağımsız kuruluşlar tarafından sıkı bir şekilde kontrol edilmeli” dedi.
Atakara, toplumsal farkındalık kampanyaları ile halkın deprem riski konusundaki bilgi düzeyinin artırılması ve güvenli yapıların öneminin vurgulanması gerektiğini söyleyerek, “Bunlara ek meslek içi eğitim programları düzenlenerek, mühendis ve mimarların güncel yönetmeliklere ve teknolojilere uygun bilgi düzeyine sahip olmaları sağlanmalıdır” bilgisini paylaştı.
Afet yönetim planlarının ivedilikle oluşturulması gerektiğini söyleyen Atakara, “Yerel yönetimler ve ilgili devlet kurumları, deprem sonrası müdahale planlarını geliştirerek hazırlıklı bir toplum oluşturmalı” ifadesini kullandı.