Dijital Çağda Gazeteciliğin Rolü
Günümüzün karmaşık ve hızla değişen dünyasında, gazetecilik, demokrasi ve sosyal hesap verebilirliğin temeli olma rolünü tehdit eden eşsiz zorluklarla karşı karşıya. Dünya çapında gazeteciler, genellikle geniş çapta öz sansüre yol açan artan politik baskılarla karşılaşıyor. Bu durum gazetecilerin güçlü çıkarlar karşısında dik durmalarını daha da zorlaştırıyor. Aynı zamanda sosyal medyanın yükselişi, geleneksel medya yapılarının yerini alarak, etik ve profesyonel standartlar üzerinde baskı oluşturan eşitsiz bir ilişki yaratıyor.
Bu bağlamda, her yıl 3 Mayıs'ta kutlanan Dünya Basın Özgürlüğü Günü, gazetecilerin haklarını korumanın ve bağımsız, güvenilir bilgiye erişimi sağlamanın önemini hatırlatan kritik bir dönüm noktasıdır. Hem kazanılan özgürlükleri hem de dünyada özgür basına karşı artan tehditleri düşündüğümüz bir gündür.
Geleceğe baktığımızda, gazetecilerin, hızlı değişen medya ortamında bağımsız ve etik bir şekilde çalışabilmek için daha iyi donanımlı olması gerektiği açıktır. Hukuki bilgi, iş becerileri ve sürdürülebilirlik konusunda daha derin bir anlayışa sahip olmaları gerekmektedir.
Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Jonathan Stubbs, Dünya Basın Özgürlüğü Günü vesilesiyle UKÜ Haber Ajansı'nın sorularını yanıtladı. Gazeteciliğin ve gazetecilik eğitiminin evrimi üzerine konuşan Stubbs, "Gazetecilerin hukukun ne kadar önemli olduğunu ve işlerini nasıl etkilediğini daha güçlü bir şekilde anlamaları gerekiyor," şeklinde konuştu. Stubbs, gazeteciler ile sosyal medya platformları arasındaki ilişkinin zorluklarını kabul ederek, "Sosyal medya bir yere gitmeyecek, gazetecilerin bunu kendi yararlarına nasıl kullanacaklarını bulmaları gerekiyor" ifadelerini kullandı.
1. Basın özgürlüğü, demokrasi ve sosyal hesap verebilirlik için kritik öneme sahiptir. Ancak son yıllarda, dünya çapında basın özgürlüğünün giderek tehdit altında olduğunu gözlemliyoruz. Sizce gazetecilerin bugün karşılaştığı en büyük zorluklar nelerdir ve basın özgürlüğünü korumak için yerel ve küresel düzeyde ne tür adımlar atılmalıdır?
Birçok ülkedeki gazeteciler, artan politik baskılarla karşı karşıya kalıyor ve bu da yaygın öz sansüre yol açıyor. Bu durum, ekonomik problemlerle birleşerek gazetecilerin politik baskılara karşı daha zor bir şekilde durmalarına sebep oluyor; çünkü haber endüstrisi finansal olarak güvensiz hale gelmiş durumda.
2. Gazetecilerin bağımsızlıklarını sürdürebilmek için ne tür bir eğitim alması gerektiğini düşünüyorsunuz?
Gazetecilik eğitimi daha geniş bir yelpazeye yayılıyor. Gazeteciler, hukuku ve bunun üzerlerinde nasıl etkiler yarattığını daha iyi anlamalı. Gerçek bağımsızlık, geleneksel haber kuruluşlarının dışında çalışmayı gerektirebilir, bu yüzden gazetecilerin kendi işlerini kurmayı öğrenmeleri faydalı olacaktır.
3. Sosyal medyanın yükselişi, geleneksel medyayı önemli ölçüde etkilemiştir. Bu dönüşüm, gazeteciliğin etik ve profesyonel standartlarını nasıl etkiliyor? Genç gazeteciler bu değişime nasıl yaklaşmalıdır?
Sosyal medya ve gazetecilik hiçbir zaman rahat bir partnerlik ilişkisi kurmadılar — bu gerçekten çok eşitsiz bir ilişki. Ancak sosyal medya bir yere gitmeyecek ve gazetecilerin bunu kendi yararlarına nasıl kullanacaklarını bulmaları gerekiyor — bu kolay bir şey değil.
4. Gazetecilik ve sürdürülebilirlik, zamanımızın en önemli konularından biridir. Sizce gazetecilik sektörü, çevresel ve sosyal sürdürülebilirliği ele alırken hangi rolü oynamalıdır? Ayrıca, sürdürülebilirlik bilincinin gazetecilik eğitimine nasıl entegre edilebileceğini düşünüyorsunuz?
İklim aciliyeti, zamanımızın en önemli meselesidir, ancak medya genellikle kısa vadeli haberlerle odaklanmaktadır ve bu nedenle iklim aciliyeti yeterince doğru şekilde ele alınmamaktadır. Gençlerin gazeteciliğe girmesiyle, bu riski anladıklarını ve bunu halka aktarmanın bir yolunu bulacaklarını umut ediyorum.
